Rytelowie jako ród rycerski, szlachecki, posługiwali się - co zrozumiałe - herbami. Zanim przejdziemy do ich omówienia, należy wspomnieć po krótce, skąd w ogóle wzięły się herby, czym były i jakie ma to znaczenie. Otóż herb zawdzięcza swoje powstanie zachodnioeuropejskim rycerzom z drugiej połowy XII wieku. Potrzebny był do oznaczenia walczącego rycerza, który pod hełmem zasłaniającym całą twarz był nierozpoznawalny. Początkowo herb składał się z samej tarczy. Później zaczęto stosować inne elementy takie jak hełm, klejnot (umieszczany na hełmie), labry, a w XV wieku również koronę h ełmową. W Polsce herb zaczął się kształtować około stu lat później niż w Europie Zachodniej. W odróżnieniu od herbów zachodnioeuropejskich, które przynależały do jednej rodziny rycerskiej, w Polsce jednym herbem pieczętowały się dziesiątki, a nawet setki rodzin. Początkowo miało to związek z tym że jeden ród był bardzo rozrodzony. Ale z biegiem czasu do herbu były przyjmowane inne osoby z poza rodu, m.in. poprzez adopcję, lub z nadania władcy. Często zagraniczni rycerze byli przyjmowani do polskich rodów heraldycznych co powodowało zaniechanie używania przez nich (o ile takie posiadali) herbów pochodzących z ich ojczyzny. Nieraz bywało, że rodzeni bracia posługiwali się zupełnie odmiennymi herbami, a miało to związek z chorągwialnym systemem organizacji wojska, gdzie pod jedną chorągwią (oddziałem) z reguły wystawianym i organizowanym przez możnego, walczyli różni rycerze, powiązani z organizatorem z szeregu rozmaitych przyczyn

Pierwsi przedstawiciele naszego rodu - czy to na Mazowszu czy na Podlasiu - nie należeli do żadnego z polskich rodów heraldycznych, ponieważ byli obcego pochodzenia. Z racji nadania ziemi przez władcę musieli stawać do wojska. Na ziemiach polskich obowiązywał już wcześniej wspomniany chorągwialny system organizacji oddziałów bojowych, więc wyruszając na wojnę musieli to czynić pod jakąś chorągwią.

Z wywodu szlachectwa Stanisłąwa Rytela z ziemii lidzkiej (p. dz. "Dokumenty") wykina iż herb Lubicz został nadany przez któregoś z władców przodkowi Rytelów. Musiało to nastąpić przed 1450 rokiem ponieważ w tymże czasie żyli Piotr i Mikołaj Rytelowie herbu Lubicz. Pod koniec XVI w. Rytele - Stara wioska (jak pierwotnie nazywano osadę znaną jako Rytele Święckie) były określane jako Rytele-Lubicze.

Legenda herbowa Lubicza nawiązuje do zwycięstw księcia mazowieckiego z XII wieku i być może podobne były okoliczności nadania go naszemu przodkowi.

Dziewiętnastowieczni heraldycy podawali w swoich pracach, że Rytelowie, Ryttelowie, Rytelscy i Rytelewscy pieczętowali się Szeligą. Według m.in Niesieckiego (który powoływał się na Zbiór Statutów Łaskiego oraz wg Wołodarskiego pierwszym z tej linii w 1436 r. był Adam Rytel vel Adam z Rytła, kasztelan gostynińskiski - nie wiadomo jednak czy używał już tego herbu. Niektóre herbarze podają iż najstarsza wzmienka dotycząca Rytelów herbu Szeliga pochodzi z 1440 roku. Może miało to związek z zajęciem przez księcia mazowieckiego Podlasia i nadania ziemi, a wraz z tym herbu? Ciekawą zbieżnością byłaby wówczas legenda herbowa Szeligi, która nawiązuje do wyprawy Leszka Czarnego na Litwę. Szeligą pieczętowali się według heraldyków m. in. niektórzy właściciele Rytel Wszołek i Suchych - a więc Rytel Średnich. W XIX wieku Rytelowie, którzy się wylegitymowali ze szlachectwa podawali iż ich herbem jest Szeliga i jako tacy widnieją w spisach szlachty wylegitymowanej w Królestwie Polskim.

Opis herbu Lubicz przedstawia się następująco: W polu błękitnym podkowa srebrna z krzyżem kawalerskim złotym zaćwieczonym w barku i takim samym krzyżem luzem w środku. W klejnocie nad hełmem w koronie trzy pióra strusie.

LUBICZ

Opis herbu Szeliga: W polu czerwonym półksiężyc złoty rogami do góry, w nim krzyż złoty. W klejnocie nad hełmem w koronie trzy pióra strusie (albo pięć pawich)

SZELIGA

Ciekawostką jest, że w Niemczech rodzina Rittel posługiwała się swoimi własnymi znakami. Są to dwa herby. Nie wiadomo z jakiego okresu pochodzą. Oto ich opis:
"Rękopis suplementu Starego Siebmachera zawierał następujący opis dwóch herbów pod nazwiskiem Rittel:
          1.W niebieskim tle na zielonej ziemi wysoka biała góra i złoty Gryf z białą głową, piersią i skrzydłami. W hełmie (z otwartą zasłoną) pół tego Gryfa.
          2.W złotym polu trzy (2 nad 1) pokryte czernią pierścienie. W hełmie (hełm garnczkowy z dwiema klamrami) znajduje się złote tułowie wołu z 3 czarnymi pierścieniami w nozdrzach i uszach. Kolory labrów: czerń i złoto.
          To opracowanie zawiera specyficzny dopisek; u niego występuje bardzo rzadka forma hełmu - rodzina widocznie odznaczona."

RITTELL

RITTEL